Lees het portret van Woon-, en werkvereniging WG-terrein

Wonen en werken op het WG-terrein
De doelstelling van de vereniging is om woon- en werkruimten te verhuren aan personen, instellingen, kunstenaars en bedrijven die minder draagkrachtig zijn en/of om politieke/sociale redenen elders moeilijk terecht kunnen. Vergelijk wwpt.
In 1980 voorkwam de kraakbeweging samen met buurtverzet de sloop van enkele paviljoens. Deze zijn nu in zelfbeheer. Ook bij het WG is Stadgenoot eigenaar van het casco en is er een vorm van zelfbeheer voor de vereniging.
Zo’n 80 woon- en 35 werkeenheden worden verhuurd aan personen, maatschappelijke organisaties, kunstenaars en startende kleine bedrijven.
De woonruimtes zijn verdeeld over 13 groepswoningen (‘gangen’) van 4 tot 11 personen.
Het zijn deels onzelfstandige wooneenheden (1-kamerwoningen), waarbij sanitaire voorzieningen worden gedeeld met ganggenoten.
De grootte van de eenheden varieert van 27 tot 67 m2. De mate van samenwonen wisselt per gang.
De werkruimtes op de begane grond van de 2 paviljoens zijn geclusterd in een aantal gangen. De grootte van de werkruimtes varieert van 15 tot 100 m2 en sanitaire voorzieningen worden veelal gedeeld. In 2 zalen worden dansles, yoga, tai-chi, kleine lezingen of vergaderingen georganiseerd.

WG-fonds
Het W(eg)G(eef)-fonds is een klein solidariteitsfonds, met als doel eenmalige ondersteuning van acties en kleinschalige activiteiten van kleine, progressieve organisaties die zich inzetten voor een eerlijker, meer duurzame, minder repressieve samenleving. Een derde van het budget is ter ondersteuning van aktiviteiten die de politieke en maatschappelijke positie van uitgeprocedeerde vluchtelingen verbeteren.

Van kraak tot nu toe
Vanaf 1980 gingen zowel de gemeente als de buurt op zoek naar een nieuwe bestemming voor het WG-terrein. De buurt pleitte voor behoud van het open en groene karakter en hergebruik van de bestaande gebouwen. En niet voor de gemeenteplannen om er een grootschalig psychiatrisch ziekenhuis te vestigen, evenmin als voor het plan tot een commercieel ondernemerscentrum. De kraak van het terrein en de gebouwen waren het begin van een nieuwe toekomst voor het terrein.

Voor de paviljoens 1 en 2 had de gemeente de eerste 5 jaar nog geen concrete plannen. De Stichting Beheer WG-terrein werd opgericht om hier (tijdelijk) goedkope woon- en werkruimtes te realiseren. De gemeente was bereid de gebouwen voor een periode van 5 jaar in bruikleen te geven, mits de stichting alle kosten voor zijn rekening zou nemen.

In maart 1985 tekende de Stichting dit tijdelijk beheercontract voor 5 jaar. De bewoners en bedrijfjes hoefden geen huur te betalen, maar wel alle investeringen, zoals de vernieuwing van de electra, de waterleiding, het metselen van vele honderden vierkante meters muur en de installatie van een nieuwe verwarmingsketel. Hier kreeg de zelfwerkzaamheid vorm. Iedereen verplichtte zich 2 dagen per week, later 1 dag per week, mee te werken. Ook een gemeenschappelijke kantie, de Cantina, draaide als communityplek. Samen met het wijkcentrum en ouders werd kinderdagverblijf Willemientje opgezet. Vele startende bedrijfjes en organisaties namen hun intrek en vertrokken weer als ze uit hun jasje groeiden: Artsen Zonder Grenzen, verhuurbedrijf van theaterbenodigdheden STAP, administratiekantoor Ins & Outs, architectenburo Rataplan, dat later de WG-verbouw zou uitvoeren. Jonge theatermakers doopten de collegezaal om tot het Amphitheater. Het bruiste weer in en om de paviljoens 1 & 2.

In 1990 zou het tijdelijke contract aflopen, maar al in 1987 had de Stichting de gemeente gevraagd het project definitief te maken. Een haalbaarheidsonderzoek toonde aan dat een grondige verbouwing nodig was. Door samenwerking te zoeken met woningbouwvereniging Het Oosten werd een plan voor casco-verbouw financieel haalbaar. Het Oosten zou het casco verbouwen en beheren, de gebruikers de inbouw. In samenwerking met de gebruikers, Het Oosten, Rataplan en de aannemer werd in oktober 1991 een plan ingediend en in 1992 werd gestart met de verbouw waarbij zo milieuvriendelijk als mogelijk gewerkt werd: zonneboilers, grasdaken, vloerverwarming, gierzwaluw-dakpannen, aangebouwde serres en waterbesparing.

Bruisend WG
Het WG-terrein bruist: enkele van de vele initiatieven/bedrijfjes zijn naast de hierboven genoemde, Stop de Wapenwedhandel, WG-kunst, off-set-drukkerij Kaboem, Gered Gereedschap, Katja Futon, een zeefdrukkerij en last but not least de multi-functionele ‘huiskamer Budapest’, alwaar restaurant, filmvertoningen, boekbesprekingen, voedselkoöperatie, lezingen, pandoverleg en nog veel meer aktiviteit.

Duurzaamheid
Kwa duurzaamheid liggen er vele zonnepanelen op de gebouwen, is er circulair bouwen, en streeft het WG-terrein ernaar in 2030 klimaatneutraal te zijn. Er is een ambitieuze energiecoöperatie opgericht die van het aardgas afwil en drukdoende is met een alternatief warmtenet, een acquathermie-systeem en met warmtepompen en -opslag onder het Jacob van Lennepkanaal. Een overgoot deel van de buurt participeert hierin.

Paviljoen 1 en 2 op het Wilhelmina Gasthuis (WG) terrein

Rens den Hollander